Banka Nasıl Batar ?  

Bankaların tarihi eski Roma İmparatorluğuna kadar gidebilmektedir. Zengin kişilerin piyasaya hakim olma güdüsü en eski çağlardan beri var olmuş bir durumdur. Günümüzde bu güdü çok daha güçlü bir şekilde kendisini hissettirmektedir. Her gün açılan yeni bankalar bunun en büyük göstergesidir. Bankaların en büyük güvence olarak görüldüğü zamanımızda, paraların ya da değerli eşyaların en iyi korunabileceği yer olarak bankalar düşünülmektedir. Ama olmadık zamanlarda bazı olaylar meydana gelebilir. Bunların başında da bankaların batması gelebilmektedir. Bankalar nasıl batar? Banka batarsa paralar ne olur? Bu bankada parası olanlar için oldukça sorunlu sorulardır. Bu soruların cevapları için ele aldığımız bu yazımızda banka batma sebeplerini konuşacağız.

Öncelikle bir banka nasıl batar sorusuna değinmek daha doğru olacaktır. Bankacılık sistemi modern anlamda son üç yüz yıldır faaliyet sürdürmektedir. Faiz oranlarının belirlendiği ve güvenli binalarda paraların tutulmaya başlanması birkaç yüz yıllık bir faaliyettir.  Bu da bankacılığa ayrı bir kurumsal kimlik kazandırmakta ve bankaların tecrübe sahibi olmasını sağlamaktadır.

Ülkemizde 1999 yılında meydana gelen deprem ve bu deprem sonrası meydana gelen siyasi krizler arkasında ekonomik krizi tetiklemiş ve birçok banka da bu dönemde batmıştı. 2000 ‘li yıllarda ülkemizde birden çok banka batmış ve milyonlarca kişinin çok yüksek miktarlarda parası batırılmıştı. Bu kişiler paralarını almak için uzun yıllardır halen mücadelelerini sürdürmektedir.

Peki bankalar neden batar? Evet dediğimiz gibi 2000’li yıllarda birçok banka batmıştı ve bu bankaların batmasında en büyük sebep bankaların böylesi bir kriz karşısında hazırlıksız olmaları idi. Batan bankalar öz sermayeleri çok yetersiz olan bankalar konumunda olup, plansız krediler vererek bir tarafın paralarını başka tarafa kolayca aktarmışlardı. Aniden gelişen ekonomik kriz ile birlikte alacaklarını tahsil edemeyen bankalar diğer müşterilerine de paraya yetiştiremeyince batmaktan kurtulamadılar.

Ama bankaların öz sermayeleri yeterli olsaydı bir panik havası esmeyecek ve kimse bankaya koşup da parasını almaya çalışmayacaktı. Ama o krizlerden sonra ekonomik çerçevede devlet öncülüğünde yapılan yapısal reformlar ile birlikte bankacılık sistemi oldukça güçlü kılınmış ve krizlerde hemen batmayan banka modeli geliştirilmişti.

Hatta daha sonra kurulan bankalara öz sermeye yeterlilik zorunluluğu getirilerek belli bir limit parayı BDDK’ya kefil niteliğinde sunmayan kişiler bankacılık faaliyetine başlayamayacaktı. Bu da her önüne gelenin banka kurmasını zorlaştırdığı için bankacılığa yapısal anlamda güç katmıştır.

Son zamanlarda ülkemizin yaşamış olduğu bazı ekonomik sorunlar nedeni ile bazı kesimler bankaların bu durumdan oldukça kötü etkilendiğini ve kriz sonrası bazı bankaların batacağını dillendirmektedir. Bu durum daha çok yabancı ve Türk ortaklığı ile kurulan birkaç banka üzerinden konuşulduğu için aslında ülkemiz için pek de sorun olacak bir sonuç çıkarmayacaktır.

Bankalar Batarsa Paralar Ne Olur?

Bankaların batması tabi ki ne olursa olsun büyük mağduriyetler doğuracaktır; ama dediğimiz gibi 2000 sonrası yapılan değişiklikle ile hem bankalara hem de bankalardaki paralara devlet güvencesi getirilmiştir. Bu da ekonomideki en önemli nokta olan güven unsurunu korumak için alınmış bir tedbir idi.  vatandaşlar banklardaki paralarının devlet güvencesinde olduklarını bildikleri için herhangi bir ekonomik sorunda hemen bankalara koşmamaktadırlar. Bu da panik havası yerine güvenin gelmesini sağlamaktadır.

Tabi devletin vermiş olduğu güvence belli limitler dahilinde tutulmuştur. Her vatandaş için toplamda 100.000 TL’lik bir devlet güvencesi konulmuştur. 100.000 TL güvencesi ile vatandaşlar paralarını rahatça bankaya yatırabilmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta devletin sadece 100.000 TL tutarındaki limite kadar güvence sağlamasıdır.